مساجد را به حق مي توان يكي از مهم ترين، موثرترين و نيز نقش آفرين ترين پايگاه در حمايت همه جانبه، فراگير، فعال ار جبهه هاي جنگ و رزمندگان اسلام دانست. ناديده انگاشتن و يا كم توجهي به اين نقش بي بديل ظلمي است مضاعف و نابخشودني به اين جايگاه مقدس و نيز كساني كه بدون هيچ چشم داشت مادي و دنيوي و تنها با اخلاص و انگيزه معنوي تلاش خستگي ناپذير در اين مسير داشته اند مي باشد. هدف از بازنمودن و بيان سطور پر معناي اين برگ از كتاب پرافتخار تاريخ دوران شكوهمند دفاع مقدس، يادآوري و زنده نگه داشتن اين واقعه و رويداد مهم و اساسي است تا مورّخان،محققان، اصحاب قلم و... نسبت به ثبت وقايع و رويدادهاي جنگ همواره به موضوع مسجد و نقش آن در دفاع مقدس حساس تر شده و در جهت برداشتن گام هاي عملي در ترويج فرهنگ معنوي و ارزشي مسجد و تأثيرگذاري عميق آن در جنگ تحميلي، اهتمام ويژه داشته باشند.

امروزه تبيين درست موضوع مسجد و محوريت بخشي به آن در دوران جنگ، در حقيقت ترويج و بسط فرهنگ مسجد و جايگاه آن در مباحثي چون: تعاون و همكاري، انگيزه هاي جهادي و حضوري داوطلبانه در جنگ، جانفشاني در راه عقيده، احياي مكتب ظلم ستيزي امام حسين(ع)، ايثار و شهادت و... جهت انتقال اين ارزش ها و هنجارهاي حاكم بر فضاي جبهه و با هدف مانايي و استمرار اين حركت نوين فرهنگ ناب اسلامي در تمام زمينه ها و عرصه هاي جامعه اسلامي مي باشد . اگر چه بازتعريف، ارزش ها و باورهاي متعالي آن برهه انسانساز و جريان ثبت و درج ارزش هاي دفاع مقدس، ازسالهاي پرالتهاب جنگ تاكنون فرازونشيب هاي زيادي را بخود ديده است و اين مباحث به صور گوناگون توسط افراد و شخصيت هاي مختلف و در شيوه ها و قالب هاي متنوع به ويژه سخنراني، فيلم، عكس، كتاب،كلام مكتوب و... تبلوريافته و توانسته منشا اثرات فراواني در بسط وگسترش مسجدي در بين نسل سوم انقلاب باشد. ولي انتظار به حق، شايسته و در خور شأن مساجد بيش از آنچه تاكنون بيان شده است، مي باشد.

واضح است كه دوران دفاع مقدس نيز به مثابه يكي از عوامل و بسترهاي احياء نهضت اسلامي در فرهنگ اين مرزوبوم داراي مقام و منزلت رفيعي است. به جرأت مي توان اين نكته را بيان نمودكه حفاظت، نگهداري و تشريح و تبيين صحيح ارزش ها و مؤلفه هاي تأثيرگذار اين دوران مي تواند موجب تداوم و استمرار حركت پرشتاب و فراگير و روزافزون فرهنگ ناب اسلامي و منويات نظام مقدس جمهوري اسلامي خواهد شد.

اگر نگاهي دقيق به شرايط جنگ و سرگذشت و وقايعي كه بر آن رفت داشته باشيم و نيز ريشه هاي مقاومت تحسين برانگيز و پيروز هاي شگفت انگيز نيروهايي كه از كم ترين تجهيزات و ابزار جنگي بهره مي بردند را به دور از احساس و تنها به حكم عقل و منطق بازتعريفي دوباره و كنكاشي با تأمل نماييم. در خواهيم يافت بخش اعظم و عمده اين پيروزي ها مديون حضور فعال و مشاركت جدي مساجد و اهالي آن در حمايت و پشتيباني از جبهه هاي جنگ بوده است.

همان گونه كه در سطور بالا، چهارمؤلفه نقش آفريندر پيروزي را بر شمرديم. مساجد در هر چهار مورد مذكور به طور مستقيم و جدي همواره نقش هاي اول تأثيرگذاري را به خود اختصاص داده است. فرماندهان جنگ غالباً از نيروهاي مسجدي بودند و از اين مكان مقدس برخاسته و رشدو نمو يافته اند. اين عزيزان در دوران شكل گيري و پيروزي انقلاب اسلامي محل فعاليت و مبارزات آن ها در مساجد بوده و تجربيات دفاعي و نظامي را از اين پايگاه آموختند. رزمندگان و نيروهاي مردمي نيز اكثريت قريب به اتفاقشان از اعضاءپايگاه هاي بسيج مساجد بوده و آموزش هاي ذهني، عقيدتي و نظامي را نيز در همين پايگاه ها فراگرفته و با كمك و هدات مساجد به جبهه ها اعزام شدند. پشتيباني و تداركات تأمين نيازهاي اوليه و ضروري جنگ نيز بخش عمده آن بر عهده مساجد بوده است. اعزام ده ها ماشين حامل وسايل تداركاتي و پشتيباني از روستاها و بخش ها، صدها ماشين از شهرها و شهرستان ها، هزاران ماشين از استان ها و در نهايت ميليون ها ماشين در قالب كاروان هاي تداركاتي و پشتيباني از سراسر كشور به سوي جبهه ها كه حامل انواع و اقسام وسايل مورد نياز جنگ بوده اند (از تخم مرغ گرفته تا مركبات و غلات و لباس و تا طلا و جواهرات مردم) همه و همه در پشتيباني از جنگ صورت گرفته و اين حمايت هاي وسيع تنها با نيات معنوي و الهي انجام مي گرفته است.

اين نكته اساسي را بايد مد نظر قرار داد كه تنها پايگاهي كه توان و ظرفيت جمع آوري و هدايت اين كمك ها را در اقصي نقاط كشور به جبهه ها داشت، مسجد بود. به طور يقين مي توان گفت كه هيچ نهاد و يا مركز ديگري چنين پتانسل و قابليت را در بسيج همگاني براي حمايت همه جانبه از جنگ نداشته است. و تنها مساجد بودند كه از عهده چنين كار بزرگ، بسيار گسترده و پرحجم و چشم گير برآمده است.

از سوي ديگر همان گونه كه ذكر شد در مؤلفه هاي سوم و چهارم پيروزي در جنگ، قسمت اعظم مواردآن مختص و يا مربوط به مديران و اهالي مساجد بوده است. مساجد با استفاده از مبلغان، واعظان، سخنرانان روحانيون و... از نظر اعتقادي و تقويت بُعد دفاعي و مبارزه طلبي و نيز عمق بخشي معنوي نيروهاي رزمنده چه قبل و بعد از اعزام و حتي در حين عمليات نقشي منحصر به فرد داشته است. اين عزيزان مبلغ با بهره گيري از شيوه هاي تبليغي، مدافعان و رزمندگان را از نظر روحي، رواني و اعتقادي مهياي نبرد و مبارزه مي كردند. اين مهم با توجه به وظيفه ذاتي مساجد و نيز جايگاه و منزلت آن در بين مردم و ميزان بالاي پذيرش آموزه هاي آن در تمام سطوح و لايه هاي جامعه، كاري بس بزرگ بود.

دوران دفاع مقدس توان كشور به خاطر تحريم و نيز عدم توان مالي در تأ مين و تخصيص منايع ارزي جهت تجهيز و تسليح به ابزارهاي نوين تبليغاتي و اطلاع رساني و استفاده از ابزار روز فن آوري ارتباطي و اطلاعاتي در وضعيت بسيار نامناسب قرار داشت. و متأسفانه در همين اثنا دشمن با استفاده از ابزار مدرن و مختلف و نيز ارسال امواج و صداهاي متنوع رسانه اي و وسايل ارتباط جمعي، تبليغات گسترده و مستمر يك سويه و رواني عليه نظام جمهوري اسلامي را در دستور كار خويش قرار داده بود. و تمام سعي خويش را به عمل آورد تا با ايجاد فاصله بين مردم و مسئولان نظام، آن ها را از پشتيباني و حمايت فراگير از جبهه ها دور نگه دارند. و يأس و نااميدي را برفضاي كشور غلبه نمايند. در چنين اوضاعي، اين مساجد بودند كه ضمن مقابله با اين ابزار رسانه اي غرب به صورت شبكه اي به هم پيوسته و وسيع در سراسر كشور و با استفاده از آموزه هاي پيشوايان ديني و منابع اسلامي به خنثي سازي تبليغات منفي و جهت دار دشمن پرداخته و در همان حال نيز با تبليغات هدفمند ضمن آرامش بخشي روحي و رواني در سطح جامعه به حركت هاي مردمي در پشتيباني مادي و معنوي از جبهه ها نيز شتاب بيش تري مي بخشيدند. 

مسجد خرمشهرنماد نمادهاي دفاع مقدس

يكي از مساجدي كه در طول دوران دفاع مقدس در ميان هزاران مسجد ديگر در گستره ميهن اسلامي داراي نقش برجسته اي بوده است . مسجد خرمشهر مي باشد. نقش مهم و اثر بخش مسجد خرمشهر آن چنان واضح و روشن است كه نيازي به تفسير و بيان مجدد ندارد. تمام عناصر تأثيرگذار در دوران دفاع مقدس يكجا همه در مسجد خرمشهر جمع است. اگر مسجد خرمشهر نبود خبري از مقاومت چند روزه اين شهر نبود و در همان روزهاي نخست اين شهر به اشغال دشمن در مي آمد. مسجد خرمشهر با پشتيباني از رزمندگاني كه از شهر دفاع مي كردند. در واقع مركز ثقل و گرانيگاه دفاع جانانه اين شهر بوده است.

پس از آزادي خرمشهر نيز مسجد جامع اين شهر نقطه اميد رزمندگان در تصرف و پاكسازي آن از لوث وجود متجاوزان محسوب شده و اوج آزادي خرمشهر با حركت رزمندگان عمل كننده در عمليات و حضور شورآفرين آن ها در اين مسجد همرا با سردادن نداي الله اكبر به قله كمال و اوج پيروز مبدل شد. مسجد خرمشهر با عمليات بيت المقدس جاودانه شد. و چه به راستي روزآزادي خرمشهر را روز مقاومت و پيروزي نام نهادند و چه نيكوتر كه مسجد خرمشهر نماد اين پيروزي قرارگرفته است.

و امروز بايد برا ي ارج نهادن و پاسداشت حضور و نقش آفريني مساجد در دوران شكوهمند دفاع مقدس، و نيز تكميل كردن حلقه اتصال مساجد كشور به مسجد جامع خرمشهر، اين مسجد را " نماد، نمادهاي دروران دفاع مقدس و مقاومت و پايداري" نامگذاري كنيم و با معنون كردن آن، به شايستگي حق مساجد را در اثربخشي عميق و وسيع در دوران دفاع مقدس به نحو مناسب و در خور شأن و جايگاه اين مكان مقدس و الهي ارج نهاده و به خوبي ادا كنيم. و هر ساله مراسم گراميداشت را با توسيع در سطح ديگر مساجد كشور به خصوص مساجد جامع براي هميشه ودر طول تاريخ براي عبرت آموزي و درس آيندگان جاودانه و ماناكنيم.


مسجـد جامــع خرمشـــهر

اين مسجد بيش از 120سال قدمت دارد ولي از مؤسس و باني آن اطلاع دقيقي در دست نيست .در سال 1348 قطعه زميني از ضلع غربي به مسجد اضافه و بصورت فعلي تجديد بنا گرديد و با مساحـت عرصه 1209 متر مربع و با توجه به طبقات موجود 1028متر مربع اعياني و در اثر جنگ تحميلي 40درصد تخريب گرديده و بگونه اي كه دو گلدسته آن كاملاً تخريب و گنبد بزرگ نيز بر اثر توپ دشمن آسيب ديده و در حال حاضر از اعتبارات بازسازي پس از پذيرش قطعنامه 1367 همه ساله مبالغي تخصيص يافته و هزينه گرديده و در ضمن توسط حفظ آثار و ارزشهاي دفاع مقدس جهت طرح توسعه مسجد جامع مقدار 4000 متر مربع از ضلع شمالي مسجد خريداري و تمليك گرديد و با احداث مهمانسرائي جهت زائرين و رواق گذر عابر پياده در دو ضلع شرقــي و غربــي و ايجاد محل تجـاري و حوض آب نما شد. مسجد جامع داراي نماي آجري و حدود هزار متر مربع كاشي آيات خشتي و 770 مترمربع كاشيكاري معرق ميباشد. وداراي دو گلدسته با ارتفاع 28متر از كف زمين و دو گنبد بزرگ و كوچك كه گنبد بزرگ و گلدسته ها با كاشي معرق تزيين گرديده و با سه دستگاه اركانديشن تهويه مطبوع و سيستم خنك كننده مركزي ايجاد گرديده است.


قلب تپندة شهر (مسجد جامع خرمشهر)

«مساجد سنگر است.» جملة به ياد ماندني امام راحل است كه داراي عقبة فرهنگي و سياسي است. آقاي ابوترابي را كه مي شناسيد؟ او هم گفته بود: «اگر مسجد سنگر است، مسجد جامع خرمشهر سنگر تمام سنگرها است.»

خرمشهر زير آتش بود و رزمندگان ايراني كه از شهر دفاع مي كردند. در حقيقت از تمام ايران دفاع مي كردند. تمام راه¬ها هم به مسجد جامع ختم مي شد. آنجا قلب تپنده شهر بود. عراقي ها كه حمله كردند. مسجد جامع شد مركز برنامه ريزي هاي مقاومت خرمشهر، نه، بگو مركز تمام ايران! سلاح ها را جمع كرده بودند در مسجد جامع، و مردم، حتي زن¬ها، مي آمدند شناسنامه شان را مي دادند، سلاح تحويل مي گرفتند. هر كس سلاح، مهمات و آب و غذا مي خواست، به مسجد جامع مي رفت. هر واحد كه نياز به نيرو داشت، از مسجد جامع كمك مي گرفت. هماهنگي بين نيروها و پايگاه¬ها از طريق مسجد جامع انجام مي شد. در مسجد زن¬ها و دخترها به پخت و پز مشغول بودند و جيره جنگي آماده مي كردند تا مدافعان خسته شهر را ياري كنند. هر كسي مجروح مي شد، مي بردندش مسجد جامع. شهدا را هم از آنجا مي بردند به جنت آباد و تند و تند دفن مي كردند.

مسجد جامع محل استراحت بچه ها بود. فقط در مسجد مي شد شب ها را گرد آمد و استراحت كرد. دشمن اول نمي دانست بچه ها كجا جمع مي شوند، اما راديو آن¬قدر گيج بازي در آورد كه عراقي ها جاي بچه ها را فهميدند. ديگر مسجد جامع هم زير آتش خمپاره بود.

دشمن فهميده بود كه مسجد جامع قلب مقاومت است. و بايد به هر قيمتي اين مقاومت شكسته شود. يك گلوله توپ، دوازدهم مهر گنبد مسجد را شكافت و در شبستان فرود آمد. خيلي ها شهيد و مجروح شدند. اما مسجد به خون نشسته تا 45 روز ديگر نيز سرپا و محكم ايستاده بود.

عراقي ها داشتند به مسجد نزديك مي شدند. بايد مسجد خالي مي شد و بچه ها مي رفتند به آبادان و يا به يك جاي امن تر. با اين همه، باز هم چند نفر از زن ها و دخترها ماندند، نمي رفتند. مي¬گفتند هر وقت همه رفتند، ما هم مي رويم. اسلحه مي خواستند كه بجنگند! خمپاره بعدي درست خورد وسط حياط.

گنبد سوراخ شد. نور روز آمد توي شبستان مسجد. گرد و خاك تمام مسجد را پر كرد. ديگر مسجد روشن روشن بود.

مسجد جامع خرمشهر، قلب شهر بود. مادري بود كه فرزندان خويش را زير بال و پر گرفته بود و در بي پناهي پناه داده بود و تا بود مظهر ماندن و استقامت بود و آنگاه نيز كه خرمشهر به اشغال متجاوزان درآمد، و مدافعان ناگزير شدند كه به آن سوي شط خرمشهر كوچ كنند، باز هم مسجد جامع، مظهر همه آن آرزويي بود كه جز در بازپس گيري شهر برآورده نمي شد. مسجد جامع، همه خرمشهر بود. همة ايران، مسجد جامع با تمام جراحاتش ايستاد تا اسطوره مقاومت مردم باشد تا روزي بار ديگر نواي نماز و صداي مناجات فرزندانش را بشوند.

سوم خرداد 61 خرمشهر، شهر خون، آزاد شد. رزمندگان داخل شهر شدند. مسجد جامع خوشحال بود! كه فرزندانش را در آغوش مي گرفت. رزمنده ها در و ديوار مسجد را مي بوسيدند و گوشه اي ايستادند براي نماز، نماز شكر!

گرفتي چرا مسجد جامع خرمشهر، سنگر تمام مسجدهاست؟

و چه زيباست نماز خواندن در «مسجدي كه سنگر است» و آن هم سنگري كه «سنگر تمام سنگرها است».

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: